Qin Shi Huang
Qin Shi Huang, belki kulağa klasik bir çinli ismi gibi gelsede
günümüz Çin'in temellerini atan, Çin Seddi'ni tamamlayan ve 7 hanedanı dize
getirerek merkeziyetçi bir
yönetim oluşturup Çin kültürünü pekiştiren kısacası Çin'in
ilk imparatoru olan kişiden bahsedicez.
Çin tarihinin 2000 yıllık köle temelli toplum yapısından
sonra M.Ö 221 yılında Qin(Çİn) Hanedanı(büyük ölçüde Qin Shi Huang ) Çin'İ
birleştirerek tarihinde ilk olarak merkeziyetçi ve
oteriter feodal bir yönetim kurdu.Qin hanedanının doğuşu Çin
tarihindeki yeri tartışılamaz derecede büyüktür.
Çin'in son Kölelik dönemi aynı zaman da savaşan devletler
dönemi diye geçen M.Ö 222-M.Ö 55 yılları arasındaydı.Bu dönem içinde küçük ve
birbirinden bağımsız küçük beylik
yapsındaki klanlar vardı.Bu beylikler zamanla birbirinin
topraklarını ele geçirerek taihte "Yedi Güçlüler" adını verdikleri
devletleri oluşturmuşlardır.İsimleri de
şunlardır:
*yan
*zhao
*qin
*wei
*qi
*chu
*han
Ama bunları arasındaki Qin Hanedanlığı diğer
hanedanlıklardan hem tarımsal hem askeri gelişmelerle gücünü diğerlerinin
üzerine çıkardı.Sonunda ise konumuzun adamı
Zheng, Qin Hanedanlığı'nın başına geçti.Qin Shi Huang isminin
nereden geldiğine biraz sonra değineceğim.
22 yaşında hanedanın başına geçtikten sonra diğer 6
hanedanlığı topraklarına katarak stratejisi olan Çin'i birleştirmenin en temel
adımlarını attı.Ying Zheng bir
yandan hanedanlığın sınırlarını genişletirken bir yandan da
ele geçirdiği hanedanlıların en yetenekli insanlarını kendi hanedanlığında
topluyordu.Bu olaya örnek vermek
gerekirse hanedanlığına, Han Hanedanlığı tarafından
gönderilen casusu yakalayıp affetmesi ve üstüne ona kanal açma işi
vermesidir.Casusun ismine itafen kanalın adı
"Zheng Guo Kanalı"dır ve bu kanal yardımıyla Qin
Hanedanlığında bulunan yaklaşık 40 bin hektar verimsiz toprak işlenebilir hale
gelmiştir.Bu çalışmayla birlikte Qin
Hanedanlığıın ekonomik ivmesi hızla artmıştır bu da yapılan
fetih seferlerinde büyük rol oynamıştır.
M.ö 230-M.Ö 221 yıllarında 6 hanedanı topraklarına katıp
Çin'i birleştiren Ying Zheng, ülkede tiranlık ile yönetilen ve merkeziyetçi bir
yapı oluşturdu.Bu sayede Çin'in
ilk imparatoru ünvanını aldı ve adına "ilk
imparator" anlamına gelen "Shi Huangdi" sıfatını aldı.Sonunda Qin
Shi Huang yani ülkede uzun süre terör estirecek ve bir yandan da
ülkenn temellerini atıcak kişi doğmuş oldu.
Qin Shi Huang'in Çin'i tek hanedanlık altında toplaması
dediğimiz gibi Çin tarihinde önemli derecede yeri vardır.İlk imparator'un
siyasal alanda yaptıkları devrimlerden örnek vermek
gerekise "Fenferg Sistemi" yani imparator öldükten
sonra veraset yoluyla ülke topraklarının çocuklarına parçalanması'nın yerine
"Jun Xian Sistemi" yani toprakları kısımlara
ayırarak yönetme biçimini getirmesidir.Bu sistemle birlikte
ülke toprakları 36 şehire onlarda ilçelere ayrıldı ve burda yönetime gelen
kişileri bizzat imparator görevlendirir
ve görevden alırdı.Bunla birlikte geleneksel babadan oğula
devretme sistemi kalkmış oldu.Qin Hanedanı tarafından başlatılan bu
merkeziyetçi yönetim biçmi ondan sonra
2000 yıl süren feodal rejimde varlığını devam ettirmiş ve
ülke yönetiminde kökleşmiştir.Hatta günümüz Çin'indeki çoğu şehrin ismi 2000
yıl kadar önce Qin Hanedan'ı tarafından verilmiştir.
Qin Shi Huang'ın Çin'i tek bir hanedanlıkta toplamasının bir
diğer olumlu sonucu ise Çin yazısının birleştirilmesiydi.Çin'de her hanedanın
farklı alfabesi vardı.Bu
alfabelerde çok büyük farklılıklar yoktu sonuçta hepsi aynı
kökenden geliyordu ve yazılış şekilleri arasında büyük benzerlikler vardı ama
bu bile iletişim ve kültürün
genişlemesi gibi durumlarda önemli sıkıntılar doğuryordu.İmparator bu işe de el atarak kendi hanedanlığında
kullanılan "Xiao Zhuan" yazısını ülkenin resmi yazısı
haline getirdi.Bu olay, Çin kültürünün devamlılığı ve Çin
tarihinin oluşumu konusunda öngörülemez bir katkı sağladı.
Qin Shi Huang ölçüleri standarta oturtma konusunda da çalıştı
çünkü bu olay ülke ekonomisinin ilerlemindeki faktörünün oldukça farkındaydı.Ayrıca
ülkede para ve yasa
konularını da birleştirdi, hem merkeziyetçi politikayı
sağlamlaştırdı hem de ülke ekonomisine çağ atlattı.
Çin İmparatoru'nun terör estirme olayına gelirsek başlıca
düşünce terörü vardır.Felsefe alanında tianlığını korumak isteyen imparator M.Ö
213 yılında kendi hanedanlığı
olan "Qin Tarihi" dışında tüm kitapları ve en
önemlisi ise Konfüçyus'un tüm eserlerini yaktırdı.Kitapları saklayan keişileri
astırdı, işkence yaptı.
Ayrıca Çin Seddi'ni kuran kişi olarak da bilinen Qin
Shi Huang'ın amacı hunlar ve Moğollar başta olmak üzere ülke kuzeyinde
bulunan azınlık ulusların saldırılarından
korunmaktı.Bunun için başta Zhao, kendi beyliği olan Qin ve
Yan gibi hanedanlıklar tarafından inşa edilmiş surları onararak efsanevi Çin
Seddi'ni oluşturmuştur.
Ama her insanın içinde olan ölüm korkusu İlklerin
imparatoru için biraz farklıydı.Başa
geçer geçmez kendi mezarını hazırlatan imparator dünyanın en büyük
mezarını inşa ettirdi.Mezar toprak askerler denilen kilden
yapılmış asker heykelleri ile korunuyordu.Bu inşa için yaklaşık 700.000 köle
çalıştırıldığı söylenir.Bu mezar
ve askerler dünyanın 8. harikası olarak kabul edilir ve
dünya mirasları listesinde yerini almıştır.
Qin Shi Huang belki zalim olabilirdi belki de devrimci ama
kesin olan şu ki bugünkü Çin'i ulusallaştıran ve bir ülke haline getiren de
yine kendisidr.
Feodal yapıyı kurması , feodal düzeni getirmesi vesaire.... 'feodal sözcüğü ve Çin uygarlığının aynı düzlemde bulunması mümkünatsızdır. Feodalizm Batı Avrupa'ya özgü bir ekonomik sistemdir. Osmanlı , Çin vesaire uygarlıklar ile özdeşleştirelemez. Bu özdeşleştirme eurocentric bakış açısının bir ürünüdür. Eleştiriyorum
YanıtlaSil