Büyük Veba Salgını-Ortaçağda Kıyamet I
Salgında bir hekim |
Büyük Veba Salgınında Hastaların Durumu
Salgın zamanında ölüm oranları yaklaşık %70-75 civarında idi.Eğer kişiye
bulaşırsa ortalama 5 günde ölüm geliyordu.Hastalığın genel belirtileri lenf
bezlerinde şişmeydi.Özellikle kasık ve koltuk altlarında büyüyen lenf bezleri
hastaya çok acı veriyordu.Vebanın bu türüne”bubonik veba” denmiştir.Çünkü bu
lenflerdeki şişliklere “bubon” denirdi.
Veba salgını temsili |
Büyük
veba salgınındaki veba mikrobu direk olarak hastanın kanına
girierdi.Bu durum ahstalarda kısa zamanda ölüme, şok ve büyük miktarlarda
kanamaya yol açardı.Bu türe “septisemik veba” denirdi.Başka bir türü de “veba
zatüresi”dir.Bu türde ise hasta zatüreden dolayı kanlı balgam çıkara çıkara
ölürdü.
Büyük Veba Salgını-Nasıl Yayılıyordu ?
Temel nedeni bilgisizlik ve cahillik ve pislik.Veba, insanlara mikroplu
sıçan ve pireyle bulaştı ama insanlar malasef bunu bilmiyordu.Genellikle
insanlar tarafınadan o zaman ki burç durumuna ve kötü bir ortamdan
kaynaklandığı düşünülüyordu.Daha bağnaz ve skolastik düşünceye bağlı olanlar
ise hastalığın sihir, cadı ve diğer dinler tarafından kendi dinlerine kasti bir
saldırı olarak düşünüyorlardı.Kara ölüm için her din bir başkasını
suçluyordu.
Veba salgınında bir şifacı |
Mikrop ise 1894’te Alexandre Yersin adında bir mikrobiyolog tarafından
buldu ve ismini “Yersina pestis” koydu.Bu mikrop dünya üzerindeki hemen hemen
tüm kemirgenlerin biraz taşıdığı ve bir başka kemirgene ise pire yoluyla
geçtiği anlaşıldı.Büyük veba salgınındaki bubonik veba da bu pirelerin insanı
ısırmasıyla bulaştı.Çok az da olsa vebalı kişi konuşurken veya öksürürdüğü
zaman tükürükler başka insana sıçrayarak bulaşır ama temel bulaşım yolu
pirelerdir.Bu nedenle veba salgını bölgedeki tüm vebalı fareler öldüğünde bir
yavaşlama eğrisine girerek yavaş yavaş ortadan kaybolur.
Dediğimiz gibi kara vebanın insanlar arasında yayılabilmesi için önce
kemirgenlerin veba geçirmesi gerekir.Bu durumda insanlar ve sıçanların iç içe
bir ortamda yaşaması gerekir.Ortaçağı gözümüzün nüne getirdiğimizde bu durumun
hem taşra hem şehir bölgelreinde böyle olduğunu görürürüz.Büyük veba salgınında
bunun rölü ise çok büyüktü.
Post a Comment